مراقبت از نفس و وسوسه فکری
سؤال: من قصد کردم از نفسم مراقبت داشته باشم، ولی مرتب افکاری در ذهنم ظهور پیدا میکند، مزاحم من میشود و ذهنم را مشوّش میکند. وقتی به این افکار دقّت میکنم، با خود میگویم: نکند عملم موجب رضایت خدا نباشد؟ نکند گرفتار حقّالنّاس شوم؟ این افکار که به ذهنم میآید همراه با ترس و اضطراب است و امانم را بریده است. خلاصه در این مشکل سرگردانم؛ ولی به خدای قادر متعال امیدوارم که حل این مشکل را در بیان شما روشن فرماید و به من برساند.
جواب: این افکار، القای شیطان است و مانع حرکت معنوی شما میشود. راهکار آن هم فقط و فقط بیاعتنایی و بیتفاوتی نسبت به آن افکار و عمل برخلاف آن چیزی است که به شما القاء میشود. مراقب باشید که اگر به اینگونه چیزها اهمیّت بدهید، وضعیّت خطرناکی برای شما جلو میآید.
تردید و دو دلی در نماز، در اثر وسوسه شیطان
سؤال: چرا باید نماز بخوانیم؟ ما که باخدا همیشه حرف میزنیم دیگر چرا نماز؟! من تازگی ها به مشکلی برخوردم و نمیدانم چرا باید نماز خواند و چه نیازی به نماز دارم؟ البته من نماز میخوانم، ولی به آن اعتقادی ندارم و با تمام وجود نمیخوانم؛ فقط برای اینکه خوانده باشم و بر حسب عادت است. خواهش میکنم کمکم کنید.
جواب: آنچه شما را آزار میدهد، القاء و وسوسۀ شیطان است. شما حتماً باید نماز بخوانید و بدانید که نماز خواندن، علاوه بر اینکه یک دستور از طرف خداوند متعال است و باید به آن عمل شود، موجب آرامش و پیشرفت معنوی و تکامل انسان میشود و حلّال مشکلات دنیوی و اخروی است.
بنابراین به وسوسۀ شیطان اهمیّت ندهید و خلاف آنچه از شما میخواهد عمل کنید تا موفق شوید.
درمان وسواس فکری
سؤال: مدتی است که به وسواس فکری بسیار شدیدی مبتلا شده ام. وسواسم ترس از داشتن یک بیماری خطرناک و لاعلاج در وجودم است و همیشه احساس می کنم مریضم و به هر دری زدم ناامید برگشتم. می خواستم از شما خواهش کنم راهی نشانم دهید.
جواب: با بی اعتنائی و با بی فکری خود را خوب کنید و کلمه «لااله الا الله» را زیاد بگوئید.
تخیّل تسلط نیروی عرفانی در نماز
سؤال: مدتی طولانی است که در هنگام نماز به واسطه نیروی عرفانی، نیروی سحر و نیروی خارق العاده حافظه ام به طور کامل مختل می شود. مثلاً در وسط نماز اصلاً نمی دانم که رکعت چندم هستم و نمی دانم چه کنم و رکعت چندم برای خودم فرض کنم. همچنین برخی قسمت ها را اصلاً یادم نمی آید که خوانده ام یا خیر. آیا با وجود اینکه اصلا نمی دانم رکعت چندم هستم و بر این اساس نمی دانم که رکعت چندم برای خودم فرض کنم، نماز همچنان واجب است؟
جواب: شما وسوسه فکری دارید و هرچه شما را رنج می دهد بی اعتنا باشید و فکر آن را نکنید تا ان شاءالله خوب شوید.
داشتن وسواس
سؤال: برخی افراد دارای وسواس هستند، آیا جایز است؟
جواب: بسیار خطرناک است و حرام هم میباشد.
وسواس و خیالبافی
سؤال: جوانی 32 ساله هستم که خیلی وقت است دچار شدیدترین وسوسهها و شکها شدهام به طوری که نه از جنبه عقل میتوانم استفاده نمایم و نه از اخلاق و ملکات فاضله، به طوری که میشود گفت که اصلاً درست در مقابل فضائل اخلاقی قرار گرفتهام، به کتاب چهل حدیث حضرت امام خمینی «ره» خیلی دلبستگی دارم امّا هرگز مطالب آن را به طور کامل نمیتوانم بفهمم، طوری است که هر وقت طرف کتابها میروم کتاب حضرت امام بیش از قرآن در نظرم هست و این صفات زشت وسوسه روز به روز هم قوّت میگیرد، حدود دو ماه است که صبحها بعد از نماز صبح عادت کردهام که حدود یک ساعت مینشینم و فکر میکنم، از مدّتی که عادت به این کردهام وسوسه و شک شیطانی شدیدتر از قبل ده است، نماز میخوانم و سعی میکنم با حضور قلب بخوانم امّا خجالت میکشم عنوان کنم امّا حضرت عالی میدانید که قضیه از چه قرار است، این روزها احساس میکنم که به خدا هم اعتقادی ندارم، به رسول خدا و به دیگر ائمّه، و هر وقت مراسم روضه خوانی ایشان را میشنوم دچار اضطراب و نگرانی و ناراحتی اعصاب میشوم، احساس میکنم دارم دیوانه میشوم با آنکه برای مظلومیّت ائمّه گریه میکنم و چون من مسلمانم و دلم میخواهد فضائل و مکارم اخلاق داشته باشم قلبم پر از کدورت است فضای ذهنیم تنگ و باریک است و همیشه خیال باف هستم به بندگان خدا هم بد بین هستم و گاهی اوقات در ذهنم احساس میکنم که با بندگان خدا درگیرم این رؤیا را یک واقعیت تلقی میکنم خداوند را قسم میدهم که برای من یک راه چارهای باز کند که من چه کنم؟
جواب: در هر چیزی که شما را رنج میدهد صد در صد بیاعتنا باشید، کلمه «لا الهَ الاِّ الله» را زیاد بگویید، مخصوصاً در موقع وسوسه، قطعاً خوب میشوید
چاره خلاصی از وسواس
سؤال: من وسواسی هستم و زندگی ام هم به این خاطر دارد ازهم می پاشد. آیا شما برای وسواسی ها فتوا می دهید که همه چیز برای آنها پاک است و اجتناب از نجاسات لازم نیست؟
جواب: لازم نیست از نجاسات اجتناب نکنند. بلکه اگر بی تفاوت راجع به فکر و تخیّل خود شدند، هر چه موجب رنج و سختی آنها بشود و بی اعتنا شدند، در مدت یک ماه خوب می شوند و در مدت شش ماه ریشۀ آن خشک می شود.
وسواسی کیست؟
سؤال: به چه کسی وسواسی گفته میشود؟ و شاخصه وسواسیگری چیست ؟
جواب: کسی که در کارهای عبادی یا غیر عبادی حتی در امور اجتماعی و فردی خارج از حدّ اعتدال و متعارف باشد، وسواسی است و آن یک حالت خطرناکی است که از تسلّط قوه خیال بر انسان پیدا می شود و به جای اینکه عقل او را استخدام کند، قوه خیال او را استخدام می کند و وقتی چنین شد شیطان مسلّط بر او می شود و به واسطه آن حالت، او را نابود می کند و دنیا و آخرت او را تباه می کند. لذا عقلاً و شرعاً لازم است با بی تفاوتی و نشنیدن حرف شیطان و پشت کردن به وسوسه ها و تخیّل ها و توهّم ها آن حالت را نابود کند و هرچه او را رنج می دهد، راجع به همان بی تفاوت باشد و این است داروی منحصر به فرد وسواس.
حکم وسواسی چیست؟
سؤال: حکم حضرتعالی در مورد وسواسی چیست؟
جواب: کار او حرام است و باید اعمال را به طور متعارف و آن طور که عموم مردم انجام میدهند، انجام دهد.
صحت اعمال وسواسی
سؤال: آیا اعمال وسواسی (اعمّ از عبادی و غیر آن) صحیح است و اعاده لازم ندارد؟
جواب: کار او حرام است و باید پرهیز کند.
صدق عنوان وسواس در چیست؟
سؤال: ملاک در تشخیص صدق عنوان وسواس چیست؟
جواب: ملاک در صدق عنوان وسواسی بر کسی، عرف است. هرچند اگر کسی بیش از سه بار در مسأله ای شک کرد، وسواسی محسوب شده و باید به احکام وسواس عمل نماید.
حرمت وسواس در اعمال و رفتار
سؤال: آیا حرمت وسواس منحصر در احکام عبادی است؟
جواب: وسواس در هر عملی، اعمّ از امور اعتقادی و اخلاقی و احکام عبادات و معاملات و امور فردی و اجتماعی، حق الله و حق الناس، حرام است.
علاج وسواس
سؤال: همسرم دچار وسواس شده و هرچه به او تذکر میدهم میگوید نمیتوانم مانند بقیه عمل کنم، راه علاجش چیست؟
جواب: باید بگوید میتوانم و راه فقط بیاعتنائی و مثل دیگران بودن است و الّا بدبختی دنیا و آخرت دارد.
طاهر بودن اهل کتاب
سؤال: آیا اهل کتاب ذاتاً محکوم به طهارت هستند یا نجاست؟
جواب: طاهر هستند.
خروج رطوبت پس از استبراء
سؤال: اگر از شخصی پس از استبراء قطراتی خارج شد چه وظیفهای دارد؟
جواب: پاک است مگر یقین کند بول است و وسواسی هم نباشد.
خروج رطوبت بعد از بول پس از جنابت
سؤال: اگر شخصی بعد از خروج منی، بول نمود و استبراء نکرد و رطوبتی از او خارج شد که نمیداند چیست چه وظیفهای دارد؟
جواب: اگر فوراً باشد نجس است ولی غسل ندارد و اگر مثلاً بعد از ده دقیقه باشد پاک است و غسل ندارد.
سؤال: آیا قرآن در مورد وسواس آیه ای دارد؟
جواب: سوره (ناس) در این مورد است.
سؤال: آیا یقین فرد وسواسی در حکم شک می باشد؟
جواب: در بعضی موارد حکم شک را دارد.
سؤال: حکم شما در مورد وسواس چیست؟
جواب: وسواس لازم نیست به شک خود اعتنا کند بلکه لازم نیست تحصیل یقین در مورد طهارت و مانند آن بنماید.
سؤال: من در انجام غسل خیلی وسواس دارم و هر غسلی ۱ یا ۵/۱ساعت طول میکشد بطوری که بعضی اوقات نمازم قضا می شود برای رفع این مشکل لطفاً راهنمائیم کنید؟
جواب: کاری که می کنید جایز نیست . پیش از حد متعارف تکلیف دیگری ندارید غسل کردن مانند برادرت یا پسر عمویت چه از نظر وقت وچه از نظر آب مصرف شده برای شما کافی است . از شیطان پرهیز کنید که تارک الصلاة عذابش معلوم نیست.
سؤال: کسی که در نماز زیاد شک می کند آیا باید نماز شک را بخواند ؟
جواب: بنا را بر صحت بگذارد و اعتنا به شکش نکند و نماز احتیاط خواندن واجب نیست .
سؤال: من در غسل زیاد شک می کنم مثلاً وقتی طرف چپ را می شویم شک می کنم که طرف راست بدنم را مثلاً قسمتی از آن را شسته ام یا نه در اینجا تکلیف من چیست؟
جواب: به شک خود اعتنا نکنید.
سؤال: من وسواس دارم در امور نجس وپاکی میشود مرا راهنمائی کنید ؟
جواب: اول: در آب کشیدن چیزهای متنجس به یک و یا دو بار اکتفا نمائید هرچند یقین داشته باشید که آن چیز هنوز نجس است.
دوم: اگر از راهی یقین به نجس شدن چیزی پیدا نمودید که آن راه برای غیر شما یقین آور نیست به این یقین اعتنا ننمائید و آن چیز را آب نکشید. و همچنین در هر حال به شک در نجاست اعتنا نکنید.
سوم: بدانید که اگر به روش فوق الذکر عمل کنید هرگز نزد خداوند متعال مسئولیتی نخواهید داشت، و این معنا را مکرراً به خود تلقین نمائید تا ان شاء الله تعالی عارضه وسوسه شما کم کم مرتفع شود.
|
فتاوای آیت الله العظمی امام خمینی (قدس سره)
سؤال: مدت زیادی است که بعد از استبراء حداکثر چهار قطره بول از من خارج می شود و حداکثر یک ساعت طول می کشد. می خواهم طبق فتوای شما در رساله کیسه ببندم، متأسفانه بیضه هایم درد می گیرد و بطور کلّی این مسأله برایم حالت وسواس و اضطراب به وجود آورده است؛ چه باید بکنم؟
شناخت وسواس و علایم آن: راهنمای علمی شناسایی علایم وسواس
مؤلف: گیتی شمس
ناشر: شرکت نشر قطره
وسواس فکری عملی چهارمین اختلال از لحاظ اهمیت در میان اختلالهای روانپزشکی است. این اختلال، باعث اختلال در زندگی و کارکرد روزانه میشود و بر روابط بین فردی مبتلایان تاثیر منفی به جای میگذارد. وسواس فکری عملی، نتیجة اختلالاتی در فعل و انفعالات شیمیایی و مداری مغز و همین طور الگوهای آموخته شدة رفتاری و تفکری است. نگارنده در این کتاب اختلال وسواس و علایم آن را معرفی میکند. ویژگیهای عمومی وسواس فکری عملی؛ ویژگیهای افکار وسواسی؛ ویژگیهای رفتارهای آیینمند اجباری و خنثیسازی؛ دیدگاه و رویکردهای مختلف در اختلال وسواس فکری عملی و دیدگاههای درمان شناختی رفتاری دربارة این اختلال از مباحث کتاب است.
وسواس نوعی ناهنجاری روانی است که در آن یک ایده و احساس اجباری به شخص دست می دهد که به یک عمل تکراری و غیر ضروری بپردازد در این حالت قدرت مقاومت از بیمار سلب می شود هر چند بیمار می داند نیروئی او را به اجبار وادار به کارهای غیر ضروری می کند ولی قدرت مقاومت ندارد در این صورت بیماری آنچنان او را در بند خود می گیرد و تعادل روانی و رفتاری را ازبیمار صلب می کند که او را وادار می کند بر خلاف میل و خواسته اش به آن عمل تکراری دست زند هر چند به بیهودگی آن آگاه است .